So sánh TRIAC vs RELAY về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và tuổi thọ

Trong khi relay là linh kiện đóng cắt thuần cơ còn triac là linh kiện bán dẫn được dùng phổ biến trong các mạch điện tử. Vậy TRIAC vs RELAY có những điểm giống và khác nhau như thế nào? Hiokivn.com mang đến cho bạn những thông tin về so sánh triac vs relay ngay dưới đây. 

Tìm hiểu về relay

Trước khi tiến hành so sánh, bạn sẽ cần biết relay là loại linh kiện gì? Từ đó, bạn sẽ dễ dàng tiến hành so sánh những điểm giống và khác nhau của triac vs relay.

Relay ( còn có tên gọi quen thuộc khác chính là rơ -le), được hiểu là một công tắc (ký hiệu khóa K) điện tử. Relay được điều khiển do một dòng điện nhỏ để có thể bật (tắt) một dòng điện lớn hơn. Bạn có thể hiểu đơn giản thì rơ le chính là một loại nam châm điện cùng những tiếp điện đóng cắt được thiết kế module hóa có lợi cho việc lắp đặt được dễ dàng hơn. 

Khi dòng điện hay điện áp được rơ le kích hoạt sẽ có tính hiệu khác hơn so với loại điện áp được dùng để cấp điện cho rơ le. Như vậy, relay được biết đến là một linh kiện rất thông dụng, mang kiểu dáng gọn nhẹ được dùng phổ biến trong các thiết bị điện hàng ngày. 

Xem thêm: Cách kiểm tra rơ le nhiệt bình nóng lạnh còn sống hay chết

Tìm hiểu về triac

Triac được hiểu đơn giản là loại linh kiện bán dẫn dòng điện cho cả một chiều và hai chiều. Triac mang cấu tạo P-N-P-N theo hai chiều ở các cực T1 và T2. Do đó, triac có thể dẫn dòng điện giữa T1 và T2. 

Triac được kích hoạt từ xung dòng điện đưa vào cổng điều khiển G. Do vậy, triac được biết đến như các công tắc dùng để điều khiển những thiết bị sử dụng điện xoay chiều hoặc một chiều. 

Điểm khác biệt lớn chính là khi triac là linh kiện bán dẫn có chức năng điều khiển mức phân phối của dòng điện xoay chiều trong tình trạng rắn. Triacs im lặng, không tạo âm thanh khi làm việc. 

Ngược lại, relay được biết đến là thiết bị cơ điện làm việc  với dòng điện xoay chiều, 1 chiều. Khi hoạt động, rơ le tạo lên âm thanh. 

Từ những đặc điểm của relay và triac, bạn có thể tham khảo những thông tin so sánh chi tiết hai linh kiện triac vs relay ngay dưới đây. Từ đó, bạn có thể hiểu được từng loại và sử dụng đúng trong các trường hợp. 

Có thể bạn quan tâm: Cách kiểm tra triac sống hay chết bằng đồng hồ vạn năng

So sánh triac vs relay

So sánh cấu tạo của triac vs relay

Cấu tạo của triac

Triac được cấu tạo với 3 cực và có đến 5 lớp bán dẫn để hình thành nên cấu trúc P-N-P-N tương tự như thyristor đặt tại giữa hai cực T1 và T2. Chính vì vậy mà triac là linh kiện có thể dẫn dòng điện một chiều và xoay chiều giữa T1 và T2. 

Cấu tạo của relay

Relay được cấu tạo bởi cuộn dây kim loại quấn quanh lõi sắt từ có chất liệu đồng (hoặc nhôm). Đây là bộ phận tĩnh, được gọi là ách từ (Yoke).  Phần động của relay thường gọi là phần cứng  (Armature). 

Phần động kết nối với tiếp điểm động. Cuộn dây làm nhiệm vụ hút thanh tiếp điểm lại để hình thành trang thái No - NC để đóng cắt các thiết bị tải với dòng điện nhỏ. 

So sánh nguyên lý hoạt động

Nguyên lý hoạt động của relay

Bạn có thể hiểu đơn giản nguyên lý hoạt động của relay như sau. Khi cuộn dây được cấp điện, relay sẽ bắt đầu làm việc tại các tiếp điểm. Những vị trí này sẽ mở để khử nguồn điện cho cuộn dây. 

Khi đó, bạn sẽ dùng transistor để điều khiển rơ le. Khi công tắc trong mạch sẽ đóng sau đó mở ngay khi dòng điện giảm tức thời. Khi đó, bạn sẽ cần sử dụng thêm linh kiện snubbing để ngăn chặn sự cố dòng điện bị giảm đột ngột. 

Các tiếp điểm luôn đóng vai trò quan trọng cho hoạt động của rơ le. Khi những tiếp điểm được mở dưới tải sẽ làm cho tiếp điểm bị hỏng, không mở lại được. Trong khi đó, khi rơ le làm việc ở mức tín hiệu nhỏ có thể khiến cho tiếp điểm bị bẩn, sự liên kết sẽ không chặt chẽ. 

Nguyên lý làm việc của triac

Trong khi đó, triac có nguyên lý làm việc tương tự như công tắc điện có khả năng điều khiển những thiết bị điện xoay chiều. Nguyên nhân bởi, triac có cấu tạo chân giống với cấu tạo của công tắc điện tử. 

Triac hoạt động và có thể điều khiển được bằng cả hai dòng xung dương và xung âm. Đối với dòng xung âm sẽ cần một dòng lớn hơn để mở triac so với dòng điều khiển dương. 

So sánh về tuổi thọ

Triac có tuổi thọ cao hơn relay rất nhiều. Lý do bởi triac được sản xuất bởi các chất bán dẫn  tuổi thọ cao lên tới hàng triệu chu kỳ. 

Trong khi triac điều khiển thiết bị truyền động PWM với tần suất 1Hz, một giây một mà không gây tiếng ồn. Relay sẽ có chu kỳ 100.000 trong khoảng 1 ngày, 4 giờ làm việc với tiếng ồn lớn. 

So sánh về ứng dụng

Triac sẽ thường được dùng để sử dụng cho các ứng dụng cần sự im lặng, làm việc với tần suất lớn. Trong khi đó, relay thích hợp cho những công việc không yêu cầu phải giảm độ ồn.

Trên đây là những tổng hợp so sánh về triac vs relay để hy vọng bạn sẽ hiểu thêm về những linh kiện mới này. Từ đó, việc sử dụng những linh kiện điều khiển sẽ dễ dàng và chính xác hơn. 

Nếu bạn đang cần tìm mua các thiết bị như ampe kìm, đồng hồ vạn năng để đo và kiểm tra điện hay kiểm tra linh kiện các điện tử sống hay chết, hãy tham khảo Hiokivn.com - đại lý phân phối sản phẩm thiết bị đo điện hàng đầu của Hioki. Liên hệ với nhân viên tư vấn Hiokivn.com để được hỗ trợ tốt nhất về sản phẩm theo hotline 0902148147 - 0979244335 để được tư vấn chi tiết, hỗ trợ đặt và giao hàng toàn quốc.