Cách kiểm tra transistor sống hay chết bằng đồng hồ vạn năng

Có nhiều nguyên nhân khiến transistor bị chập, cháy, không hoạt động được. Do đó, cách kiểm tra transistor công suất trong mạch sẽ giúp người dùng nhận biết được vấn đề mạch điện và kiểm tra an toàn trước khi đưa vào sử dụng. Cùng tìm hiểu về cách kiểm tra transistor bằng đồng hồ vạn năng chi tiết. 

Nguyên nhân dẫn đến transistor bị hỏng

Transistor là loại linh kiện bán dẫn chủ động. Đây là linh kiện điện tử không thể thiếu trong cấu trúc mạch các thiết bị như máy tính, máy ghi... giúp khuếch đại, điều chỉnh điện áp, tín hiệu và tạo dao động. Cũng giống như diode, một transistor được tạo thành từ hai chất bán dẫn điện. 

Transistor khi hoạt động có thể hư hỏng do nhiều nguyên nhân, tiêu biểu như:

• Hư hỏng do nhiệt độ, độ ẩm

• Hư hỏng do đo điện áp nguồn tăng cao

• Hư hỏng do chất lượng của transistor kém

• Hư hỏng do quá trình sử dụng… 

Do đó, người dùng cần kiểm tra transistor sống hay chết sau đó thực hiện đo kiểm tra transistor để đưa ra những đánh giá chi tiết cũng như sửa chữa/ thay mới khi cần thiết. 

XEM THÊM: Tổng hơp các lỗi thường gặp và cách sửa đồng hồ vạn năng chi tiết nhất

Cách xác định chân transistor bằng đồng hồ vạn năng

Trước khi tiến hành kiểm tra transistor bằng đồng hồ số, bạn cần biết cách xác định chân transistor. Việc xác định chân transistor sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong quá trình kiểm tra transistor sống hay chết. 

Mỗi transistor thược được thiết kế với 3 chân là b c e. Chính vì vậy, khi bạn tìm hiểu cách xác địn chân của transistor tức là cần biết được đâu là chân b, chân c và chân e của linh kiện này.

Hiokivn.com sẽ hướng dẫn bạn cách xác định chân transistor bằng đồng hồ vạn năng với các bước đơn giản như sau: 

Bước 1: Bạn chọn thang đo trênđồng hồ vạn năng về mức điện trở x 1 Ohm. 

Bước 2: Bạn thực hiện đo ngẫu nhiên 3 cặp của transistor, tiếp đo thực hiện đảo chiều lại phần que đo. 

Bước 3: Bạn cần ghi nhớ giá trị 2 cặp chân đã đo được, 2 cặp chân cần có mức giá trị bằng nhau. Khi đó, bạn sẽ thấy 2 cặp chân đó sẽ có 1 chân chung. Đó chính là chân B của linh kiện transistor.  Khi đó, sẽ có hai trường hợp xảy ra. 

Trường hợp 1: Chân chung được xác định sẽ là chân có que đo màu đen của đồng hồ vạn năng tiếp xúc lên chân B. Que màu đỏ của đồng hồ sẽ đặt và đo 2 chân còn lại của của transistor. Hai chân chân này sẽ có giá trị ohm bằng nhau. Khi đó, bạn có thể dễ dàng xác định được đây là loại transistor NPN - bóng ngược ( hay đèn ngược). 

Trường hợp 2: Khi bạn dùng que đo màu đỏ để xác định được chân chung, bạn tiếp tục dùng que đo màu đen để đo với hai chân còn lại ( que đỏ vẫn đặt tại chân B). Trong tường hợp này, giá trị giữa các chân của transistor bằng nhau thức là loại PNP bóng thuận ( đèn thuận). Như vậy là bạn đã xác định được chân B của transistor. 

Tiếp theo, bạn chỉ cần thực hiện theo các bước dưới đây để xác định chân C và E. Lưu ý, bạn nên sử dụng đồng hồ vạn năng kim để xác định chân chính xác. 

Bước 1: Bạn chuyển thang đo về mức điện trở 10K. 

Bước 2: Bạn tiến hành đo han chân còn lại. Khi đó, sẽ có 2 trường hợp xảy ra khi có một chiều kim đồng hồ chỉ giá trị ohm, 1 chiều kim còn lại chỉ về vô cùng. Trong đó, với trường họp đo và kim chỉ vô cùng sẽ bị loại đi. 

Bước 3: Bạn chỉ cần kiểm tra ở tường hợp 1 chiều kim chỉ về giá trị ohm. Khi đó cũng sẽ xuất hiện hai trường hợp. 

Trường hợp 1:  Khi bạn xác định được transistor là loại NPN, khi đó, que màu đỏ sẽ là chân C, que đen sẽ là chân E. 

Trường hợp 2: Nếu khi xác định ở trên là transistor loại PNP, que đỏ sẽ là chân E và que màu đen là chân C. 

Như vậy, chỉ với cách đo xác định chân transistor sẽ giúp bạn dễ dàng nhận biết được các chân của linh kiện. Từ đó, bạn có thể áp dụng những cách kiểm tra transistor sống hay chết để có thể tiến hành sửa chữa hoặc thay mới. 

Cách kiểm tra transistor bằng đồng hồ vạn năng

Một transistor được cấu tạo gồm 2 diode ghép lại với nhau. Do đó, cách kiểm tra transistor cũng tương tự như kiểm tra diode. Người thực hiện có thể sử dụng cả cách kiểm tra transistor bằng đồng hồ số và kim để thực hiện các phép đo này. 

Đối với cách kiểm tra transistor bằng đồng hồ số​​​​​​​, bạn nên đưa thang đo của đồng hồ đến khu vực thang đo điện trở và để ở thang đo X10K. Căn cứ theo loại transistor ngược và thuận sẽ có những phương pháp kiểm tra khác nhau.

Phương pháp xác định transistor thuận hay ngược

Có 2 loại transistor là transistor thuận (PNP) và transistor ngược (NPN). Trong đó

Kiểm tra transistor ngược NPN tương tự kiểm tra hai Diode đấu chung cực Anôt, điểm chung là cực B, nếu đo từ B sang C và B sang E ( que đen vào B ) thì tương đương như đo hai diode thuận chiều nếu kim lên thì transistor vẫn hoạt động tốt, tất cả các trường hợp đo khác kim không lên.

Kiểm tra transistor thuận PNP tương tự kiểm tra hai Diode đấu chung cực Katôt, điểm chung là cực B của Transistor, nếu đo từ B sang C và B sang E ( que đỏ vào B) thì tương đương như đo hai diode thuận chiều nếu kim lên thì transistor vẫn hoạt động tốt, tất cả các trường hợp đo khác kim không lên. Trái với các điều trên là Transistor bị hỏng.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM: Cách đo và kiểm tra tụ điện bằng đồng hồ vạn năng chi tiết nhất

Phép đo cho kết quả transistor còn hoạt động tốt

Bước 1: Khi đã xác định được đó là transistor thuận hay ngược thì người thực hiện cần đưa thang đo đồng hồ về thang đo điện trở X1Ω.

Bước 2: Thực hiện 2 phép đo thuận vào BE và BC, kim đồng hồ lên.

Bước 3: Thực hiện 2 phép đo ngược chiều vào BE và BC, kim không lên.

Bước 4: Thực hiện đo C và E, kim không lên.

Sau 4 bước này, nếu đúng các phép đo kiểm tra transistor như trên ta có thể kết luận transistor còn tốt.

Đối với trường hợp transistor bị chập BE

Bước 1: Người thực hiện đưa thang đo đồng hồ về thang đo điện trở X1Ω.

Bước 2: Thực hiện phép đo thuận B và E, kim chỉ lên max 0Ω.

Bước 3: Thực hiện đảo que đo chiều ngược B và E, kim chỉ lên max 0Ω.

Sau 3 bước này, nếu đúng các phép đo kiểm tra transistor như trên ta có thể kết luận bóng chập BE.

Đối với trường hợp transistor bị đứt BE

Bước 1: Người thực hiện đưa thang đo đồng hồ về thang đo điện trở X1Ω.

Bước 2: Thực hiện phép đo thuận B và E, kim không lên.

Bước 3: Thực hiện đảo que đo chiều ngược B và E, kim không lên.

Sau 3 bước đo kiểm transistor này, nếu đúng các phép đo kiểm tra transistor như trên ta có thể kết luận bóng đứt BE.

Đối với trường hợp transistor bị chập CE

Bước 1: Người thực hiện đưa thang đo đồng hồ về thang đo điện trở X1Ω.

Bước 2: Thực hiện phép đo thuận C và E, kim chỉ lên max 0Ω.

Bước 3: Thực hiện đảo que đo chiều ngược C và E, kim chỉ lên max 0Ω.

Sau 3 bước này, nếu đúng các phép đo kiểm tra transistor như trên ta có thể kết luận bóng chập CE.

Top đồng hồ vạn năng hỗ trợ kiểm tra transistor nhanh

• Đồng hồ vạn năng Hioki DT4253: Đồng hồ vạn năng Hioki DT4253 có khả năng kiểm tra transistor 5.0 V nhỏ hơn, dòng điện đo 0.5 mA hoặc nhỏ hơn. Với mức giá tham khảo 5.280.000 đồng, tích hợp nhiều tính năng đo lường nổi bật giúp sản phẩm được lựa chọn và đánh giá cao trên thị trường. 
• Đồng hồ vạn năng Hioki DT4281: Đồng hồ vạn năng Hioki DT4281 là đồng hồ kiểm tra transistor 0,15 V ~ 3 V giúp hỗ trợ hiệu quả trong quá trình kiểm tra transistor. Ngoài ra, thiết bị còn tích hợp nhiều tính năng đo lường như: dòng điện, điện áp, điện trở, thông mạch, nhiệt độ, điện dung... Với mức giá tham khảo 9.867.000 đồng, đây là thiết bị cao cấp, hỗ trợ đa dạng khả năng đo lường. 
• Đồng hồ vạn năng Hioki DT4252: Hỗ trợ kiểm tra transistor: 0,15 V ~ 1,5 V. Giá tham khảo 4.510.000 đồng, tích hợp nhiều chức năng đo lường phù hợp với nhiều đối tượng người dùng. 

Cách kiểm tra transistor sống hay chết bằng đồng hồ vạn năng trên sẽ giúp bạn thực hiện các phép đo nhanh chóng và chính xác. Hy vọng những thông tin trên hữu ích với bạn!

Nếu có bất kỳ những băn khoăn nào, bạn có thể liên hệ đến hiokivn.com để được tư vấn, giải đáp.