Diac là gì? Ký hiệu, cấu tạo, công dụng, cách đo và kiểm tra diac

Trong các thiết bị điện, dụng cụ cầm tay thường có các công tắc bật tắt được gọi là diac. Vậy bạn đã biết diac là gì, công dụng, cấu tạo, cũng như cách kiểm tra và cách đo diac như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ mang đến cho bạn những thông tin cần thiết về linh kiện diac trong các máy móc, thiết bị. 

Diac là gì?

Diac (Diode AC) là một linh kiện có thể dẫn, truyền tải được dòng điện xoay chiều với điều kiện là mức điện áp đi vào cần phải có giá trị cao hơn điện áp của diac. Đây là một diode gồm có hai chiều hai điện cực có thể chuyển tình trạng hoạt động từ tắt sang bật khi có điện áp đi vào. 

Khi tìm hiểu diac là linh kiện có mấy điện cực? Câu trả lời rất đơn giản là 2 điện cực tương ứng với dòng xoay chiều. 

Bạn có thể tham khảo thêm mức điện áp ngưỡng phổ biến của diac là khoảng 30V. Diac là một linh kiện thường có trong các dụng cụ cầm tay như máy khon pin, máy cắt cầm tay, đèn bàn…

Ký hiệu của diac

Bên cạnh việc tìm hiểu về diac là gì? Bạn cũng cần biết đến ký hiệu của diac như thế nào trong các bộ phận của thiết bị. Việc nắm được kí hiệu diac sẽ giúp bạn dễ dàng xác định được vị trí để tiến hành kiểm tra diac và sửa chữa khi hỏng hóc. 

Ký hiệu của diac giống như 2 Diode song song và ngược chiều nhau. Khi mắc diac vào mạch, ta không cần quan tâm đến chiều và ký hiệu các chân của diac. Bởi vì khi sử dụng với dòng điện xoay chiều thì vai trò của 2 chân này là như nhau.

Ký hiệu diac trong các bản vẽ điện tử như sau:

Như vậy, bạn đã hiểu sơ qua về diac là một linh kiện điện tử dùng trong dòng xoay chiều AC để có thể chuyển trạng thái từ tắt sang bật của các thiết bị. Vậy, cấu tạo diac cũng như nguyên lý hoạt động ra sao? Bạn hãy cùng tìm hiểu tiếp nhé!

Có thể bạn quan tâm: 

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của diac

Cấu tạo của diac

Cấu tạo diac rất đơn giản là một cấu trúc được thiết kế từ 3 - 5 lớp bán dẫn. Các lớp bán dẫn sẽ hoạt động theo nguyên tắc các hạt điện tử di chuyển qua lại giữa lớp bán dẫn P và N để cho dòng điện chạy qua. 

Hiện nay, diac với 3 lớp bán dẫn đang được sử dụng phổ biến. Những loại diac này sẽ có ngưỡng điện áp phù hợp là 30V. Trong khi đó, những loại diac 5 lớp thường có sự khác biệt trong đặc tuyến Vôn-Ampe. 

Nguyên lý hoạt động của Diac

Tìm hiểu về nguyên lý hoạt động của linh kiện diac sẽ giúp bạn hiểu thêm về nguyên lý bật tắc trên các thiết bị sử dụng chúng. Dưới đây là nguyên lý hoạt động của diac được phân chia làm 2 trường chính. 

Trường hợp 1: Khi dòng điện A1 được nâng cao hơn so với dòng A2 thì dòng điện sẽ di chuyển từ A1 đến A2. 

Trường hợp 2: Khi nâng độ cao về sự chênh lệch dòng điện giữa A2 và A1 thì dòng điện sẽ đi từ A2 sang A1. 

Bạn có thể hiểu đơn giản như sau: Diac được sử dụng phổ biến để truyền dẫn dòng điện xoay chiều AC khi điện áp giữa hai chân sẽ cao hơn mức điện áp ngưỡng của chính nó. Do đó, diac được dùng để làm ra các mạch điều khiển mở dùng cho các loại Transistor, Triac. Như vậy, diac thường có vai trò dùng để nhận biết mức điện áp để kích mở cho các linh kiện trên. 

Xem thêm: Cách kiểm tra diode sống hay chết bằng đồng hồ vạn năng

Công dụng của diac

Bạn hẳn đã hiểu về cơ chế hoạt động để từ đó có thể biết được ứng dụng của diac trong các mạch điện tử chính là kích hoạt mở cho phép thiết bị có thể hoạt động được. Bạn cũng có thể hiểu chi tiết hơn về công dụng của điac là gì ngay dưới đây.

• Diac được dùng nhiều trong các mạch Dimmer. Đây là là mạch có khả năng điều chỉnh được độ sáng của các thiết bị đèn chiếu sáng. Trong mỗi dimmer sẽ bao gồm các linh kiện như triac, diac để có thể điều chỉnh được ánh sáng, kiểm soát được tốc độ của động cơ.
• Ngoài ra, diac cũng được sử dụng phổ biến trong các mạch điện tử để điều khiển nhiệt độ rất đơn giản. 

Cách đo và kiểm tra diac 

Trong quá trình sử dụng các thiết bị điện cầm tay không thể tránh khỏi lỗi hỏng hóc bật tắt máy. Khi đó, bạn sẽ cần tiến hành kiểm tra công tắc, hệ thống điều khiển của thiết bị, trong đó diac. 

Đầu tiên, bạn cần chuẩn bị một sản phẩm đồng hồ đo điện vạn năng có chức năng đo diode. Bạn có thể chọn dòng đồng hồ vạn năng kỹ thuật số để đảm bảo độ chính xác cao. Bạn có thể tham khảo một số đồng hồ vạn năng hỗ trợ đo điốt tốt như Hioki DT4281, Hioki DT4253, Kyoritsu 1009, Kyoritsu 1018H,...

Cách đo diac cũng như cách kiểm tra diac như sau: 

Bước 1: Chọn chế độ đo diode trên đồng hồ kỹ thuật số. Sau đó, kết nối đầu que đo với chân của Diac như sau: que đo màu đỏ nối với chân MT1 của diac. Que đo màu đen kết nối với chân MT2. 

Bước 2: Tiến hành đo và đọc kết quả được hiển thị trên đồng hồ. 

Nếu trên đồng hồ có kết quả hiển thị số dù với giá trị nhỏ có nghĩa dĩa vẫn hoạt động tốt. Trong khi đó, nếu kết quả phân cực nghịch là 0000 hoặc giá trị cực thấp có nghĩa là diac đã bị lỗi và cần phải được thay thế. 

Sau khi kiểm tra diac, nếu đã bị hỏng hoặc chết thì bạn cần thay thế một linh kiện mới. Bên cạnh đó, bạn cũng cần nắm được một số lưu ý khi sử dụng diac. 

Xem thêm: Cách đo và kiểm tra tụ điện bằng đồng hồ vạn năng chi tiết nhất

Các lưu ý khi sử dụng diac 

Để tránh phải thường xuyên kiểm tra và đo diac, bạn cần sử dụng thiết bị và linh kiện đúng cách. Dưới đây là một số lưu ý dành cho bạn. 

• Diac là một linh kiện không phân chia rõ ràng chân cũng như chiều dòng điện nên không cần phải xác định chân A1, A2. 
• Dòng điện lớn nhất khi đi qua diac là 2A để dẫn tín hiệu điều khiển. 
• Ở Việt Nam, các loại diac đa số được sản xuất mang màu xanh da trời. 
• Diac là một loại linh kiện trung gian nên không dùng riêng rẻ trong các mạch điện. 

Từ những tổng hợp về diac là gì? Cấu tạo của diac cũng như cách đo diac hy vọng sẽ giúp bạn hiểu thêm về linh kiện của mạch điện này. Qua đó, bạn sẽ dễ dàng lắp đặt và sử dụng diac phù hợp trong các mạch điện của thiết bị điện. 

Nếu bạn đang cần tìm mua dụng cụ đo điện chính hãng, giá tốt hãy tham khảo Hiokivn.com - đại lý phân phối sản phẩm thiết bị đo điện hàng đầu của Hioki. Liên hệ với nhân viên tư vấn Hiokivn.com để được hỗ trợ tốt nhất về sản phẩm. Hoặc liên hệ theo hotline 0902148147 - 0979244335 để được tư vấn chi tiết, hỗ trợ đặt và giao hàng toàn quốc.